Ο Freud θεώρησε ότι είναι αποτέλεσμα καθηλώσεων κατά την ανάπτυξη, οι οποίες συμβαίνουν νωρίτερα από εκείνες που έχουν ως συνέπεια τη δημιουργία των νευρώσεων.
Η αποδόμηση του Εγώ είναι η επιστροφή σε ένα χρόνο, όπου το Εγώ δεν είχε ακόμα σχηματιστεί ή είχε μόλις αρχίσει να σχηματίζεται.
Ο Federn συμπέρανε ότι η θεμελιακή διαταραχή στη σχιζοφρένεια είναι η πρώιμη αδυναμία του ασθενούς να επιτύχει το διαχωρισμό εαυτός-αντικείμενο.
Ο Mahler θεώρησε ότι η νόσος είναι αποτέλεσμα πρώιμων διαπροσωπικών δυσκολιών, ιδιαίτερα αυτών που σχετίζονται με τη λανθασμένη, υπεραγχωτική, μητρική φροντίδα.
Η έννοια του διπλού δεσμού διατυπώθηκε από τον Bateson για να περιγράψει μια υποθετική οικογένεια, όπου τα παιδιά λαμβάνουν αντικρουόμενα μηνύματα από τους γονείς, ως προς τη συμπεριφορά, τα συναισθήματα και τις στάσεις ζωής.
Ο Wynne περιέγραψε οικογένειες στις οποίες η συναισθηματική έκφραση καταπιέζεται από τη συχνή χρησιμοποίηση ψευδοαμοιβαιότητας ή ψευδοεχθρικότητας στη λεκτική επικοινωνία.
Κοινωνικές θεωρίες έχουν υποδείξει ότι η εκβιομηχάνιση και η αστικοποίηση έχουν αιτιολογική σχέση με τη σχιζοφρένεια.
Είναι πολύ σπανιότερη και έχει βραδύτερη έναρξη από ό,τι η σχιζοφρένεια.
Έχει παρατηρηθεί ότι πολλοί ασθενείς έχουν επιτύχει λιγότερα από ό,τι προσδοκούσαν και είναι κοινωνικά απομονωμένοι.
Ο Freud θεώρησε ότι επειδή η ομοφυλοφιλία είναι συνειδητά απαράδεκτη σε μερικούς παρανοειδείς ασθενείς, η αίσθηση του ‘Τον αγαπώ’ υπόκειται σε άρνηση και αλλάζει αντισταθμιστικά σε ‘Δεν τον αγαπώ, τον μισώ’.
Ο Cameron περιέγραψε 7 κατηγορίες καταστάσεων που ευνοούν την ανάπτυξή της διαταραχής, όπως αυτές που μειώνουν την , αυτές που αυξάνουν την προσδοκία απολαβής σαδιστικής αντιμετώπισης, και αυτές που αυξάνουν τη δυνατότητα για μηρυκασμό σε πιθανά νοήματα και κίνητρα.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στις σχέσης έχει υποτεθεί ότι σχετίζεται με ένα σταθερά εχθρικό οικογενειακό περιβάλλον.
Τα παραληρήματα ερωτικών ιδεών μπορεί να αντικαθιστούν αισθήματα απόρριψης.
Παραληρήματα μεγαλείου μπορεί να αναπαριστούν παλινδρόμηση στα αισθήματα παντοδυναμίας της παιδικής ηλικίας.
Σωματικά παραληρήματα μπορούν να εξηγηθούν ως παλινδρόμηση σε βρεφικό ναρκισσιστικό στάδιο, στο οποίο οι ασθενείς αποσύρουν τη συναισθηματική εμπλοκή με άλλους ανθρώπους και την εγκλωβίζουν στο σωματικό εαυτό τους.
Μερικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι η σχιζοφρένεια και οι διαταραχές της διάθεσης μπορεί να έχουν κάποια γενετική σχέση.
Τα σχιζοφρενικά και συναισθηματικά συμπτώματα μπορεί να παρουσιαστούν συγχρόνως ή σε αλληλοδιαδοχή.
Το ψυχωτικό περιεχόμενο δε συμβαδίζει με το προέχον συναίσθημα.
Η πρόγνωση είναι ενδιάμεση, μεταξύ αυτής των ασθενών με σχιζοφρένεια και αυτής των ασθενών με διαταραχές της διάθεσης.
Ασθενείς που θεραπεύονται με στεροειδή, οι χρήστες αμφεταμίνης και PCP, και ασθενείς με επιληψία κροταφικού λοβού μπορεί να εμφανίσουν ταυτόχρονα σχιζοφρενικά και συναισθηματικά συμπτώματα.
Ψυχοδυναμικές θεωρίες υποθέτουν ότι τα συμπτώματα εκφράζουν απόδραση από συγκεκριμένη ψυχοκοινωνική κατάσταση ή άμυνα έναντι απαγορευμένων φαντασιώσεων.
Μπορεί να συναντηθεί πιο συχνά σε ασθενείς από χαμηλές κοινωνικοοικονομικές τάξεις και σε ασθενείς με προϋπάρχουσες διαταραχές προσωπικότητας.
Μερικές φορές, καταθλιπτικά συμπτώματα ακολουθούν τη λύση των ψυχωτικών συμπτωμάτων.
Το δύσκολο κομμάτι της θεραπείας είναι η ψυχολογική απαρτίωση της εμπειρίας στη ζωή του ασθενούς και της οικογένειάς του.
Επιβάλλεται να αναζητηθεί η ύπαρξη στρεσσογόνων γεγονότων και να συζητηθεί το ενδεχόμενο απώλειας της αυτοεκτίμησης ως συνέπεια του επεισοδίου.
Στον κλασσικο τύπο, το κυρίαρχο άτομο αναπτύσσει ένα παραληρητικό σύστημα, το οποίο προοδευτικά επιβάλλει στο συνήθως νεότερο και πιο παθητικό άτομο.
Η σχέση μεταξύ των εμπλεκομένων ατόμων είναι, ως ένα βαθμό ή τελείως, απομονωμένη από εξωτερικά κοινωνικά ή πολιτισμικά ερεθίσματα.
Το 1/3 των περιστατικών αφορά δύο αδερφές.
Η σχέση, εκτός από την εξάρτηση του ενός, μπορεί επίσης να χαρακτηρίζεται από αμφιθυμία, με βαθιά ριζωμένα αισθήματα, τόσο αγάπης, όσο και μίσους.
Τα παραληρήματα είναι συχνά στην περιοχή του πιθανού και συνήθως όχι τόσο αλλόκοτα, όσο στη σχιζοφρένεια.
Ο χωρισμός των δύο ατόμων οδηγεί συχνά σε μείωση και εξαφάνιση των ψυχωσικών συμπτωμάτων του υποτακτικού ατόμου.
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η οπτική ψευδαίσθηση όλου ή μέρους του σώματος του ατόμου.
Μια βιολογική υπόθεση είναι ότι επεισοδιακή δραστηριότητα των βρεγματοκροταφικών λοβών συνδυάζεται με ανώμαλη δραστηριότητα σε μέρη του οπτικού φλοιού.
Το σύνδρομο έχει συνδεθεί με προσωπικότητες που χαρακτηρίζονται από φαντασίωση, οπτική υπερευαισθησία και στοιχεία ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας.
Το άτομο παραμένει συνήθως συναισθηματικά απόμακρο από το φαινόμενο.